Lęk

Lęk to naturalna reakcja organizmu na zagrożenie – informuje nas o niebezpieczeństwie i mobilizuje do działania. W zdrowej formie pełni funkcję ochronną, ale gdy staje się przewlekły, nadmierny lub irracjonalny, może poważnie zakłócać codzienne funkcjonowanie. Lęk nie zawsze ma wyraźną przyczynę – czasem pojawia się „znikąd”, a organizm reaguje tak, jakby był w niebezpieczeństwie, mimo że obiektywnie nic nam nie zagraża.

Rodzaje lęku

Lęk może przyjmować różne formy. Niektóre są chwilowe i związane z konkretną sytuacją, inne towarzyszą nam przez długi czas i mogą wymagać profesjonalnej pomocy.

Lęk uogólniony (GAD) charakteryzuje się stałym zamartwianiem się wieloma sprawami – zdrowiem, finansami, rodziną, przyszłością. Osobie cierpiącej trudno przestać myśleć o najgorszych scenariuszach, nawet gdy nie ma ku temu podstaw.
Lęk napadowy (napady paniki) to nagłe i intensywne ataki lęku, często połączone z objawami fizycznymi, takimi jak przyspieszony puls, duszność, zawroty głowy czy uczucie „odrealnienia”. Osoba może mieć wrażenie, że umiera, traci kontrolę lub wariuje.
Fobie specyficzne to silny lęk przed konkretnymi obiektami lub sytuacjami, np. pająkami, lataniem, wizytą u dentysty. Nawet myśl o kontakcie z bodźcem fobicznym może wywołać niepokój.
Fobia społeczna wiąże się z lękiem przed oceną, krytyką, wystąpieniami publicznymi lub interakcjami społecznymi. Osoby cierpiące często unikają kontaktów z innymi, boją się zawstydzenia lub kompromitacji.
Agorafobia to lęk przed otwartymi przestrzeniami, tłumem, podróżowaniem – sytuacjami, z których trudno byłoby uciec lub uzyskać pomoc. Może prowadzić do całkowitej izolacji i zamknięcia w domu.

Objawy lęku – jak go rozpoznać?

Lęk objawia się na poziomie fizycznym, emocjonalnym, poznawczym i behawioralnym.

Objawy fizyczne mogą obejmować przyspieszone bicie serca, duszność, suchość w ustach, pocenie się, drżenie, napięcie mięśni, bóle brzucha, zawroty głowy, nudności czy trudności z oddychaniem.
Objawy emocjonalne to niepokój, napięcie, drażliwość, poczucie zagrożenia, panika lub uczucie nadciągającej katastrofy.
Objawy poznawcze obejmują natłok myśli, trudności w koncentracji, zamartwianie się, czarne scenariusze, negatywne przekonania o sobie i świecie.
Objawy behawioralne to unikanie sytuacji wywołujących lęk, wycofanie społeczne, szukanie potwierdzenia u innych, potrzeba kontroli lub rytuały zmniejszające napięcie (np. wielokrotne sprawdzanie czegoś).

Przyczyny lęku

Lęk może mieć podłoże biologiczne, psychologiczne i środowiskowe. Często jest wynikiem ich współdziałania.

Czynniki biologiczne to m.in. predyspozycje genetyczne, zaburzenia w funkcjonowaniu neuroprzekaźników (np. serotoniny, noradrenaliny), nadreaktywność ciała migdałowatego w mózgu.
Czynniki psychologiczne obejmują traumatyczne doświadczenia, stresujące wydarzenia życiowe, niską samoocenę, perfekcjonizm, problemy z regulacją emocji, wychowanie w lękowym lub krytycznym środowisku.
Czynniki środowiskowe to np. przewlekły stres, trudne relacje rodzinne, presja społeczna, niepewność ekonomiczna, przebodźcowanie informacyjne.

Umów się na sesję terapeutyczną

Twój Terapeuta nie ma wolnego bliskiego terminu a potrzebujesz szybkiej pomocy? Skorzystaj z przyśpieszonej ścieżki i zarezerwuj sesję bez wyboru Terapeuty.

Sesja indywidualna

Sesja indywidualna to spotkanie z Terapeutą sam na sam, w przestrzeni, w której czujesz się swobodnie i bezpiecznie.

Sesja trwa zwykle 50 – 60 minut.

Online | Stacjonarnie

Sesja dla Par / Małżeństw

Sesja dla Par lub Małżeństw to spotkanie z Terapeutą, skoncentrowane na problemach w relacjach wzajemnych.

Sesja trwa zwykle 90 minut.

Online | Stacjonarnie

Jak radzić sobie z lękiem?

Radzenie sobie z lękiem zależy od jego nasilenia, przyczyny i indywidualnych możliwości. Istnieje wiele skutecznych metod, które można stosować samodzielnie lub z pomocą specjalisty.

Codzienne strategie samopomocy to m.in. techniki oddechowe (powolne, głębokie oddychanie), relaksacja, medytacja, aktywność fizyczna, odpowiednia ilość snu, ograniczenie kofeiny i używek. Pomaga także pisanie dziennika, rozmowy z bliskimi i kontakt z naturą.

Terapia psychologiczna jest najskuteczniejszą metodą leczenia lęku. Szczególnie pomocna bywa terapia poznawczo-behawioralna (CBT), która uczy rozpoznawania i zmieniania negatywnych myśli, oraz stopniowej ekspozycji na sytuacje wywołujące lęk.

Coraz częściej stosuje się też terapię opartą na uważności (mindfulness), ACT (terapia akceptacji i zaangażowania) oraz EMDR, szczególnie przy lękach powiązanych z traumą.

Leczenie farmakologiczne może być konieczne w cięższych przypadkach – najczęściej stosuje się leki przeciwlękowe lub przeciwdepresyjne, które regulują poziom neuroprzekaźników w mózgu. Leki powinny być zawsze dobierane i monitorowane przez lekarza psychiatrę.

Czy można pokonać lęk?

Tak. Choć lęk może wydawać się wszechogarniający, można nauczyć się go rozumieć, kontrolować i stopniowo osłabiać jego wpływ na życie. Nie chodzi o to, by „nigdy więcej się nie bać”, ale by przestać pozwalać lękowi decydować o codziennych wyborach. Dzięki terapii, wsparciu bliskich, zmianie stylu życia i praktyce uważności wiele osób odzyskuje spokój, pewność siebie i swobodę działania.

Jak wspierać osobę zmagającą się z lękiem?

Najważniejsze to być obecnym, nie oceniać i nie umniejszać jej doświadczenia. Frazy typu „weź się w garść” czy „to nic takiego” mogą przynieść odwrotny efekt. Warto dać osobie poczucie bezpieczeństwa i zachęcić ją do poszukania pomocy, gdy będzie na to gotowa. Czasem samo wysłuchanie i zaakceptowanie jej emocji ma ogromne znaczenie.

Porozmawiaj ze swoim terapeutą

Dołącz do naszego newslettera i bądź na bieżąco!

Potrzebujesz terapii lub konsultacji?

Jesteśmy dla Was:
pon.-pt. 8:00–20:00
sob.-niedz. 11:00–14:00

Jesteś w kryzysie, a sytuacja, w której się znajdujesz, zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu?

+ 353-85-715-9418

Lęk

Spis treści